Thermopsis alterniflora Regel & Schmalh.
Кимёвий таркиби
Ўсимлик таркибида алкалоидлар (3,35% гача), шунингдек, цитизин (1,2% гача), анагирин, гомотермопсин, N-метилцитизин, термопсис, пахикарпин (0,25% гача); флавоноидлар – генистин, тералин, хризоэриол; баргларида – флавоноидлар (5,7% гача), С витамини, макроэлементлар (мг/г) – К – 20,8, Са – 4,6, Mg- 2,0, Fe- 0,1; микроэлементлар (мкг/г) – Mn – 0,1, Cu – 0,35, Zn – 0,49, Со -0,15, Мо – 1,2, Cr – 0,02, Al – 0,06, Ba – 0,1, V – 0,01, Se -24,0, Ni – 0,28, Pb – 0,04, I – 0,3, Br – 15,9; Mo, Se, Br, айниқса, Se, Br элементларини тўплайди.
Ишлатиладиган қисми
Барча қисмиФойдаланиш учун кўрсатмалар
Ўсимлик халқ табобатида энг кўп фойдаланиладиган доривор ўсимлик сифатида танилган. Совуқ, йўтал, бронхлар ёки ҳатто ўпканинг бошқа касалликларида балғам кўчирувчи восита сифатида турли хил қайнатмалари қўлланилади. Қизиғи шундаки, бу ўсимликдан тайёрланган қайнатмалар тибет халқ табобатида кенг қўлланилади. Балғам кўчирувчи восита сифатида энг машҳури кетма-кет гулли афсонак бўлиб, баъзида маст ўт деб ҳам аталади. Ўсимликнинг фойдали хусусиятлари шубҳасиздир. Тўғри йиғилган ва қайта ишланган ўсимликдан болалар ва катталардаги йўталда қайнатмаларни тайёрлаш учун ишлатилиши мумкин. Ҳозирги вақтда дўконлар ва дорихоналар жавонларида йўталга ёрдам берадиган компонент сифатида термопсисдан фойдаланган ҳолда турли хил ўсимлик препаратларини кўриш мумкин. Термопсисга асосланган дамламалар ҳам машҳур. Балғам кўчирувчи таъсирга эга ва нафас олиш марказини қўзғатадиган термопсис ўтидан бронхит, асфиксия, шок, коллапс, жарроҳлик пайтида нафас олиши тўхтаганда, жароҳатлар, интоксикация, заҳарланишда ишлатилади.
Рецептлар
Ўсимликни балғам кўчирувчи таъсирига эга қайнатма сифатида ишлатиш учун 1 г ўтига 200 мл қайноқ сув солинади. Кейин идишни қопқоқ билан ёпиб, суюқлик дамланади. Камида 8 соат тиндириш керак бўлади. Бундай дамламани балғам кўчирувчи ва йўталга қарши восита сифатида ишлатиш мумкин. Шу билан бирга 1 ош қошиқдан кунига 3-5 марта истеъмол қилиш керак.
Болалар учун қайнатмаси камроқ тўйинтирилган тайёрланади, яъни камроқ ўсимлик ўти ишлатилади. Каттароқ болалар учун 0,5 г ўсимлик ўти учун 200 сув миқдори керак бўлади. Бундай қайнатма кунига 3-4 марта 1 чой қошиқдан ичилади. Ўсимлик халқ табобатида шундай қўлланилади.
Бошқа хусусиятлари
Маълумот киритилмаган
Манба
Шейденков В. А. МЕХАНИЗМ ДЕЙСТВИЯ И НОВЫЕ АСПЕКТЫ ПРИМЕНЕНИЯ ОТХАРКИВАЮЩИХ СРЕДСТВ НА ОСНОВЕ ТЕРМОПСИСА В СОВРЕМЕННОЙ ФАРМАКОЛОГИИ //Аллея науки. – 2017. – Т. 1. – №. 8. – С. 287-290. Турова А. Д., Сапожникова Э. Н. Лекарственные растения СССР и их применение. – Медицина, 1974. – С. 363.
Эслатма
Ўсимликнинг деярли барча турлари таркибида жуда заҳарли моддалар мавжуд. Бироқ, бу ўсимликдан фойдаланишнинг салбий таъсири фақат ҳаддан ташқари доза қабул қилинганда содир бўлади, бундай терапевтик таъсири, масалан, қайнатмадан фойдаланса бўлади.
Шундай қилиб, термопсисдан фойдаланишга диққат билан ёндашиш ва дозаларни диққат билан кузатиб бориш керак. Термопсисга асосланган дори-дармонларни қўллашда энг муҳим нуқталардан бири бу ошқозон ва ўн икки бармоқли ичак касалликларининг йўқлигидир. Яна бир жиддий қарши кўрсатма бу юрак-қон томир етишмовчилигининг мавжудлиги.
Бундан ташқари, термопсисга асосланган ҳар қандай дориларни ҳомиладор аёлларга қабул қилиш тавсия этилмайди. Бу бачадоннинг тонусини оширадиган пахикарпин алкалоиди билан боғлиқ бўлиб, бу туғруқ пайтида кутилмаган асоратларга олиб келиши мумкин.
Термопсисга асосланган дориларнинг ҳаддан ташқари дозаси билан кучли қусиш, юрак уришининг тезлашиши ва кўз қорачиғининг кенгайишига олиб келади.
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган