Salvia sclarea L.

Кимёвий таркиби

Янги тўпгулларида 0,24-1,1% эфир мойилари бўлиб, улар таркибига линалилацетат монотерпеноидлари (45-70%), L-линалоол (10-15%), мирцен, цедрен сесквитерпеноиди, неролидол ва ҳ. киради. Эфир мойидан ташқари склареол дитерпеноиди мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Халқ табобатида мускат мармараги сийдик тош касаллиги, ревматизм, тахикардия учун ишлатилган, ер устки қисмининг сутда қайнатмаси йўталга қарши, шунингдек, ароматик ва овқат ҳазм қилишни яхшилайдиган восита сифатида ишлатилган. Ташқи томондан тери касалликлари учун у массаж мойи ёки малҳам шаклида қўлланилади. Ҳуснбузарлар, йирингли тошмалар, қазғоқ, соч тўкилиши, юз ва бошнинг ёғли терисида ишлатилади. Гуллаш даврида мускат мармарагининг ер устки қисми тиббиётда полиартрит, остеомиелит, деформацияланувчи артроз, трофик яраларда ванна ва аппликациялар сифатида қўлланилади. Мой экстракция қилингандан сўнг қолган хом ашёси терапевтик ревматик ванналар учун ишлатилади. Ўсимлик антибактериал хусусиятларга эга.

Рецептлар

Тўпгули дамламаси учун: 1 ош қошиқ хом ашёга бир стакан қайноқ сув қуйилади, совутилади ва 1/3 стакандан ичилади. Бироқ, у кўпинча бошқа ўсимликлар – манжетка барглари, вербена, бибария ва бошқалар билан йиғмаларда ишлатилади. Ташқи фойдаланиш учун дамламани кучли концентрацияли шакли тайёрланиши мумкин – 2 ош қошиқ хом ашёга бир стакан қайноқ сув олинади. Олинган дамлама муаммоли терини артиш учун ишлатилади, ёғли сочларда бош терисига суртилади. Барглардан чойни тайёрлаш мумкин. Доривор чойни тайёрлаш учун бир чой қошиқ ўсимликка бир стакан иссиқ қайнатилган сув қуйилади ва 10-15 дақиқа давомида дамланади. Бу чой танани мустаҳкамлайди, куч беради, фалажни даволайди ва олдини олади, тунги терлашга олиб келадиган касалликни йўқотади. Ушбу чойдан кунига икки стакан ўлчовда ичиш орқали қонни тозалаш, жигар, ошқозон фаолиятини яхшилаш, метеоризмни йўқ қилиши мумкин. Ҳашарот чаққан бўлса, шунчаки ўша жойга баргини қўйиш мумкин. Ўсимлик дамламаси тишдан қон кетишда, бўшашган тишлар (пародонтоз касаллиги), стоматитда яхши ёрдам беради. Бунинг учун, оғзингизни чайиш мумкин ёки қайнатма билан ҳўлланган пахта тампонлари милкка қўйилади. Ўсимлик эфир мойи қўшилган ванналар асабий тарангликни бартараф этишга ва сийдик таносил тизими касалликлари учун қўшимча восита сифатида ёрдам беради. Чўмилишдан 8-10 соат олдин 4 ҳовуч ўсимликдан идишга совуқ сув билан солиб, қайнатилади, сўнгра сизиб олиниб, ваннага солинади.

Бошқа хусусиятлари

Эфир мойли, асал-ширали. Озуқабоп. Tамаки саноатида қимматбаҳо тамакини хушбўйлаш учун, озиқ – овқат саноатида эса пишлоқ ва чойни хушбўйлаш учун ишлатилади. Эфир мойи қандолат ишлаб чиқаришда ишлатилади.

Манба

1.Дадабаева О. Дикорастущие лекарственные растения флоры Таджикистана// Худжанд: «Рахим Джалил»-1996,-586 с. 2.Сахобиддинов С.С. Дикорастущие лекарственные растения Средней Азии. Ташкент: Госиздат УзССР -1948, -216 с. 3.Ҳожиматов Қ. Ўзбекистоннинг витаминли ўсимликлари. –Тошкент: «Фан». –1973. 4.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с. 5.https://planta-medica.uz/salvia-sclarea-l-shalfej-muskatnyj/

Эслатма

Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар: онкологик касалликлар, мастопатия. Ҳомиладорлик пайтида ва шу билан бирга спиртли ичимликларни истеъмол қилиш тавсия этилмайди, бу уларнинг таъсирини кучайтиради. Бундан ташқари, эфир мойи танани бўшаштиради ва диққатни камайтиради, бу эса машина ҳайдашга ҳалақит беради.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган