Salvia rosmarinus Spenn.
Кимёвий таркиби
Алкалоидлар (бибария), урсолик ва бибария кислоталари, танинлар ва бошқалар. бибария баргларида учрайди. Барглари, гуллари ва куртакларининг юқори қисмларида ефир (бибария) ёғи бор, унинг ҳосилдорлиги ўсимликнинг ўсиш жойига қараб 0,3-1,2% ни ташкил қилади (хом массага). Баргларда ёг ъ тўпланиши иккита максималга ега: тўлиқ гуллаш даврида ва меваларни тўкиш даврида. Ефир мойи таркибига-пинен (30%), кофен (20%), синеол (10%), борнеол, л-кофур, сесқуитерпен углеводород (кариофиллен), борнил асетат, лимонен, қатронлар ва аччиқланиш киради.
Ишлатиладиган қисми
Ер устки қисмиФойдаланиш учун кўрсатмалар
Розмаринни озиқ-овқатда ишлатиш меъда ширасининг секрециясини оширишга, овқат ҳазм қилишни яхшилашга ёрдам беради. Клиник тажрибаларда ўсимликнинг сув дамламаси юракнинг қисқаришини кучайтириши, қон босимини қисқа вақт ичида ошириши, сафро ҳайдовчи ва тинчлантиручи таъсирга эга бўлиши, стресс ва асабий тарангликни енгиллаштириши исботланган. Розмарин сувидан дамлама ичиш (лаванда билан аралаштирилган) ижобий таъсири натижасида инсультдан кейинги даврдаги беморларнинг мияда қон айланишини, хотирани ва кўришни яхшилаш хусусияти аниқланган. Розмарин шамоллашда ёрдам беради: унинг учувчи моддалари хона ҳавосидаги микробларнинг 80% ни зарарсизлантиради. У стафилококк, стрептококк, ичак таёқчаси, ачитқи замбуруғлари, шунингдек, паразитлардан лямблия кабиларни зарарсизлантириши аниқланган. Ўсимлик барглари ва бир йиллик поялари халқ табобатида аменореяда, импотенцияда бириктирувчи, тинчлантирувчи восита сифатида ишлатилган; ухлатувчи сифатида менопауза давридаги асаб касалликлари учун; оғриқ қолдирувчи восита сифатида – юрак ва ошқозон коликасидаги оғриқлар учун ва ташқи томондан – неврит, тромбофлебит, ревматизм, паротит, оқлар учун жароҳатни даволаш сифатида ишлатилади.
Рецептлар
Бибария спиртли настойкаси: ўсимлик баргларидан 50 г олиниб, уларга 250 г 70% ли спирт қуйилади ва 10 кун тиндирилади. Сиқиб олинг, фильтрланади ва дори сифатида фойдаланилади. Сув дамламаси: 2 чой қошиқ майдаланган ўсимлик баргларига бир стакан қайноқ сув солинади. Ярим соатдан кейин дамлама сизиб олинади ва кун давомида кам дозада – юрак-қон томир муаммолари учун, беқуватликда ва сафро чиқишини яхшилаш учун 6 тагача қабул қилинади. Қайнатмаси: 2 чой қошиқ майдаланган баргларига бир стакан қайноқ қуйилади. 20 дақиқа қайнатилгандан сўнг, сизиб олинади. Овқатдан 30дақиқа олдин кунига 3 марта 1 чой қошиқдан ичилади. Ушбу восита юрак оғриғи, колик, невроз, импотенция ва аменорея учун восита сифатида тавсия этилади. Ўсимлик чойи: 1 чой қошиқ майдаланган ўсимлик баргларини олиб, 250 мл қайноқ сув қуйилади. Чой 15 дақиқада тайёр бўлади. Чой танани мустаҳкамлайди ва юқумли касалликлардан кейин тезда тикланишига ёрдам беради.
Бошқа хусусиятлари
Эфир мойли, озуқабоп, манзарали, асал-ширали
Манба
1.Сарафанова Н. Травы с эффектом транквилизаторов и антидепрессантов. – Litres, 2017-09-05. – 172 с. – ISBN 9785457632622. 2.https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9 3.https://www.supersadovnik.ru/text/poleznye-svojstva-rozmarina-1006767 4.https://vseprynosti.ru/rozmarin-lekarstvennii/
Эслатма
Гипертензив беморлар, ҳомиладор ва емизикли аёллар, епилепсия билан оғриган одамлар, 6 ёшгача бўлган болалар, шунингдек аллергия билан касалланганлар учун қатъиян контрендикедир. Етиштирилган.
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган