Ranunculus repens L.
Кимёвий таркиби
Ўрмаловчи айиқтовон таркибида юрак гликозидлари (хусусан, ранункулин) ва алкалоидлар, айниқса, уларнинг кўпчилиги поя ва баргларда топилган. Бундан ташқари, янги ўтида флавоноидлар (кемпферол, кверцетин), сапонинлар, танинлар, С витамини ва каротин мавжуд. Меваларда ёғли мой, гулларда каротеноидлар (флавоксантин, альфа-каротин-эпоксид, хризантемаксантин, тараксантин) мавжуд.
Ишлатиладиган қисми
Ер устки қисмиФойдаланиш учун кўрсатмалар
Қадим замонлардан бери халқ табиблари ва табиблари кўплаб касалликларда айиқтовоннинг фойдали хусусиятларидан доривор мақсадларда фойдаланиб келмоқдалар ва унинг асосида қайнатмалар, дамламалар тайёрланади. Шу билан бирга, шуни ёдда тутиш керакки, янги ўсимликда токсик алкалоидларнинг кўплиги заҳарли айиқтовонни ички фойдаланишни деярли имконсиз қилади. Халқ табобатида ўсимлик ўтининг шарбатини кучсизэритмаси кўзни говмижжада ювиш ва йирингли яраларни дезинфекция қилиш, шунингдек, қўтир кана билан зарарланган терини артиш учун ишлатилади. Халқ тиббиётида яллиғланишни бартараф этиш, ярарлар ва хўппозларнинг йирингини чиқариш учун бу жойга ўсимликнинг янги эзилган ўтлари қўлланилади. Иссиқ дамламаси бод касаллигида ётишдан олдин оёқларни буғлаш учун тавсия этилади. Қадимдан ўсимликнинг янги шарбати сўгалларга сурилади. Халқ табобатида жигар, ошқозон касалликлари (айниқса, ошқозон бузилишида), бош оғриғи ва невралгик оғриқлар, ревматизм, яралар, куйишлар, хўппозлар, сил (айниқса, тери), қутуриш, безгак ва бошқаларни даволаш учун кичик дозаларда айиқтовон қайнатмаси ишлатилган. Бундан ташқари, халқ табобатида айиқтовон узоқ муддатли даволанмайдиган яраларни, терининг йирингли яралари, чурраларни, куйишларни, турли кесишларни даволаш учун ўзини яхши исботлади. Ҳайвон ёғи ва гулларидан олинган малҳам касал бўғимларга ва терининг таъсирланган жойларига суртилади. Гуллари тибет тиббиётида иситувчи, ўсмани эритувчи восита сифатида, шунингдек, сероз суюқликларни тортиб олиш ва чириган яраларни, яраларни самарали даволаш учун жуда кенг қўлланилади. Халқ табобатида кўпинча доривор мақсадларда илдизидан турли хил препаратлар ишлатилади. Масалан, ўсимликнинг илдизидан олинган кукун сўгалларни даволаш ва тушириш учун ишлатилади, ундан бепуштлик учун ишлатиладиган вагинал шамлар тайёрланади. Бундан ташқари, уруғлари шамоллаш учун иситма туширувчи ва тетиклаштирувчи восита сифатида ишлатилади. Бактерицид, яраларни битирувчи ва оғриқ қолдирувчи таъсири туфайли халқ табобатида ҳам узоқ вақтдан бери подагра, ревматизм, радикулит ва артритни даволашда ишлатилган. Ўсимлик тери касалликлари учун жуда самарали. Мисол учун, одамлар замбуруғ касалликларини, қўтирни муваффақиятли даволашади, шунингдек, баргларнинг эзилмаси билан сўгалларни олиб ташлашади. Қадимги кунларда хантал пластерлари ўрнига барглари ва гулларининг кукуни ишлатилган, шунингдек, пишиб етишни тезлаштириш учун яралар ва фурункулларга суртилган.
Рецептлар
Маълумот киритилмаган
Бошқа хусусиятлари
Айиқтовон жуда заҳарли ўсимлик! Ичга ўсимликдан фойдаланиш тавсия этилмайди! Ўсимликни ташқи томондан доривор мақсадларда ишлатганда эҳтиёткорлик ва мутахассисларнинг маслаҳати талаб қилинади. Ҳомиладорлик ва эмизикли даврда, шунингдек, болалар учун айиқтовондан фойдаланиш тавсия этилмайди.
Манба
1. Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров) 2-е изд., исправл. М.: Сов. Энциклопедия. 1989.
2. Губанов, И. А. и др. 600. Ranunculus acris L. Лютик едкий // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2003. Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). С. 215.
3. Губанов, И. А. и др. 611. Ranunculus repens L. Лютик ползучий // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3 т. М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл., 2003. Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). С. 226.
4. Еленевский А.Г., М.П. Соловьева, В.Н. Тихомиров // Ботаника. Систематика высших или наземных растений. М. 2004. 420 с.
5. Жизнь растений / Под ред. А. Л. Тахтаджян. М.: Просвещение. 1980. Т. 5. Ч. 1. 539 с.
6. Скворцов В.Э. Флора средней России. М. 2004. 483 с.
Эслатма
Маълумот киритилмаган
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган