Quercus robur L.

Кимёвий таркиби

Пўстлоғида пирогалл гуруҳининг 10-20% ошловчи моддалари, галлик ва эллагик кислоталар, кверцетин, шакар ва ёғлар ҳам мавжуд. Мевалари таркибида 40% гача крахмал, 5-8% ошловчи моддалар, оқсил моддалари, шакар, ёғли мойлар – 5% гача бўлади. Баргларда кверцетин, кверцетрин, шунингдек пентозанлар топилган. Ёғочлигида 4-6% ини ошловчи моддалар ташкил қилади.

Ишлатиладиган қисми

Пўстлоғи, барглари, мевалари, галлари

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Эман пўстлоғининг гален препаратлари бириктирувчи, яллиғланишга қарши ва чиришга қарши хусусиятларга эга. Ўсимликнинг ошловчи моддалари (танин) асосий ошловчи таъсирига эга. Эман ёки таниннинг гален препаратларини яраларга ёки шиллиқ пардаларга қўллашда оқсиллар билан ўзаро таъсир кузатилади, тўқималарни маҳаллий қичишишдан ҳимоя қилувчи махсус қобиқ ҳосил бўлади. Бу яллиғланиш жараёнини секинлаштиради ва оғриқни камайтиради. Танинлар патоген микроорганизмларнинг протоплазматик оқсилларини денатурация қилади, бу уларнинг ривожланишининг кечикишига ёки ўлимига олиб келади. Ёш новдалар ва шохларининг пўстлоғи гингивит, стоматит, ҳалқум, ҳиқилдоқ, томоқнинг яллиғланиш жараёнлари ва куйишларни даволаш учун ишлатилади, импорт қилинадиган ратания ўсимлигини ўрнини босади. Гомеопатияда – талоқ ва жигар ўсмаларида, алкоголизмда даво сифатида ишлатилади. Францияда кайнатмасидан сил, рахит учун ишлатилади. Англияда танани совуқ урушини даволаш учун малҳами қўлланилади. Эман дамламаси – гастрит ва энтерит, ошқозон яраси, ошқозон қон кетиши, колит, дизентерия, вабода қўлланилади. Лосьонлари – тери касалликлари, ётоқ яраларда; ҳўқналар ва шамчалари – геморройда ва анал ёриқлар учун ишлатилади. Спринцовка сифатида аёлларнинг жинсий касалликларида ва полименореяда, ванналаридан – гипергидроз учун фойдаланилади. Дамламалари ва қайнатмалари – совуқ олганда фойдалидир. Алкалоидлар ва оғир металларнинг тузлари билан заҳарланишда. Қайнатма яққол хушбўйлантирувчи таъсирига эга. Халқ табобатида (ичга) – гинекологик касалликлар, кўп ҳайз кўриш, диарея, ошқозон яраси, дизентерия, ошқозон-ичак касалликлари, жигар ва талоқ касалликлари, қалқонсимон без, рахит, вабо, пиелонефритда ишлатилади; ташқи томондан – терлашда, қон кетаётган геморрой ва йирингли яраларни ювишда, яллиғланган томоқ ва оғизни чайишда, оғиздан ёмон ҳидни йўқотишда, қадоқларни юқотишда; малҳами – куйиш ва совуқ уришида фойдалидир. Эман пўстлоғи ширинча ва рахит учун ванна сифатида ишлатилади.
Барглари. Озарбайжонда дамлама ва қайнатмаси қандли диабетда ишлатилади. Улар бириктирувчи, яллиғланишга қарши ва қон тўхтатувчи таъсирга эга. Шарбати қандли диабетда фойдалидир. Галлари. Янги тайёрланган қайнатмаси ёки кукунидан лосьонлар – ошқозон-ичак касалликлари, куйишлар, йирингли яралар, темиратки, экзема, тери сил касаллиги учун ишлатилади.

Рецептлар

Еман пўстлоғининг қайнатмаси: 20 г., (2 ош қошиқ) хом ашё сирланган идишларга жойлаштирилади, 200 мл қуйилади., иссиқ қайнатилган сув, қопқоқ билан ёпилади ва қайноқ сувда (сув ҳаммомида) 30 дақиқа давомида иситилади, 10 дақиқа давомида совутилади, хона ҳароратида филтрланади, қолган хом ашё сиқиб чиқарилади, ҳосил бўлган булоннинг ҳажми 200 мл гача сув билан қайнатилади. Тайёрланган булон салқин жойда 2 кундан ортиқ бўлмаган муддатда сақланади. У чайиш учун ишлатилади – кунига 8 оғиз бўшлиғи, фаренкс, фаренкс, ҳалқум, гингивит, стоматит шиллиқ қаватининг яллиғланиш касалликлари учун бириктирувчи ва яллиғланишга қарши восита сифатида. Еман пўстлоғининг қайнатмаси: 40 г, 250 мл хом ашё, сув қуйинг, 30 дақиқа қайнатиб олинг, 2 соат туриб олинг. Улар лосон, ҳўқна, ҳаммом, чайиш шаклида ишлатилади. Еман пўстлоғининг инфузиони: 10 г, хом ашё 400 мл га қуйилади, 6 соат давомида совутилган қайнатилган сув, кейин филтрланади. Овқатдан олдин кунига 1-2 marta 3/4 чашка олинг. Еман барглари шарбати: гуллашдан сўнг дарҳол янги, йиғилган барглардан сиқилган. 1/2-1 чой қошиқ шарбатни асал билан олинг (1:1), илиқ сувда суюлтирилади, кунига 3 marta. Еман дарахти шарбати: яшил Мерсиндан сиқилган. 1-3 ош қошиқни асал билан (1:1) оч қоринга кунига 3-5 олинг. Еман пўстлоғининг малҳами: 2 қисм еман пўстлоғи кукуни, 1 қисм қора терак куртаклари 7 қисм сариёг билан аралаштирилади, 12 соат давомида илиқ печда сақланади, сўнгра паст оловда ёки сув ҳаммомида 30 дақиқа қайнатилади, филтрланади қуритилган, тозаланган уруғлар пушти ранггача қовурилади, қаҳваси: қовурилган дуккаклилар кукунга айланади ва қаҳва каби пиширилади. Қуритилган ёки янги кукуни: екзема, куйишларни мойлаш.

Бошқа хусусиятлари

Ёғочбоп, доривор, фитонцид таъсирга эга, озуқабоп, асал-ширали, бўёқбоп, ем-хашак, манзарали ва фитомелиоратив ўсимлиги.

Манба

1.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с. 2.https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B1_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B9#%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2

Эслатма

Маданийлаштирилган.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган