Ephedra equisetina Bunge
Кимёвий таркиби
Ўсимликнинг барча органларида алкалоидлар мавжуд. Уларнинг аксарияти яшил новдаларда – 3,2% гача, ёғочлашган шохларда – 0,8% гача, уруғларда – 0,6% гача, ғуддасининг этли қисмида – 0,12% гача. Эфедра алкалоидлари эфедрин, псевдоэфедрин ва метилэфедринни ўз ичига олади.
Ишлатиладиган қисми
Куртаклар, ғуддалариФойдаланиш учун кўрсатмалар
Эфедрин қон томирларини торайтиради, қон босимининг ошишига, бронхлар, кўз қорачиқларини кенгайишига, ичак моторикасини тормозлашга ва қонда қанд миқдорини ошишига олиб келади олиб келади қилишга ва қон шакарининг кўпайишига олиб келади. Адреналин билан солиштирганда, секин таъсир қилади аммо узоқ давом этадиган таъсирга эга. Бундан ташқари, эфедрин марказий асаб тизимини қўзғатади ва нафас олиш марказининг қўзғалувчанлигини оширади. Эфедрин бронхиал астма, кўк йўтал, ринит, паст қон босими, поллинозда, денгиз касаллигида, заҳарланишда антидот сифатида, шунингдек, кўз амалиётида қўлланилади.
Рецептлар
Эфедра қайнатмасини тайёрлаш: 8 ёки 10 грамм майда тўғралган ўтлар, 0,5 литр қайноқ сувда паст оловда қайнатилади. Препаратни кунига уч марта, бир ош қошиқдан ичилади.
Эфедра дамламасини тайёрлаш: 2 г ўсимликни 250 мл қайноқ сувда 20 дақиқага ва дамланади ҳамда кунига бир стакандан ичилади. Бронхит, шамоллаш, бронхиал астма, гипотензияда 1 чой қошиқ майдаланган ўсимликни бир стакан қайноқ сувда 20 дақиқа дамланади ва 100 млдан кунига 3 маҳал ичилади. Эфедра дамламаси астения, ипохондрии, уйқучанлик ҳолатида саломатликни яхшилашга ёрдам беради, бунинг учун 2 грамм ўсимликка қайноқ сув – ярим стакан, кунига икки марта ичилади.
Бошқа хусусиятлари
Эфедранинг ғудда мевалари янгилигида истеъмол қилинади, улар мураббо, желе, компотлар, мураббо тайёрлаш учун ишлатилади, шунингдек, иситмани туширувчи восита сифатида фойдаланилади, малина меваси каби фойдали хусусиятларга эга.
Манба
1.Акопов И.Э. Важнейшие отечественные лекарственные растения и их применение.- Ташкент: Медицина, 1990.- 446 с. 2.Халматов Х., Харламов И., Алимбаева П., Каррыев М., Хаитов И.. Основные лекарственные растения Средней Азии. – М.: Медицина, 1984. – 216 с. 3.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с. 4.https://www.ayzdorov.ru/tvtravnik_efedra.php 5.https://lektrava.ru/encyclopedia/efedra-khvoshchevaya/ 6.https://xn--80aaancz8e4ae.xn--p1ai/efedra-hvoshhevaya-lechebnye-svojstva-primenenie/ 7. https://planta-medica.uz/ephedra-equisetina-bunge-efedra-hvoshhevaya/
Эслатма
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлари: гипертония, атеросклероз, асабийлашишда, уйқусизлик, тутқоноқли томир тортишишларда мумкин эмас. Эфедра препаратлари кун давомида ичилиши керак, кечқурун ичиш тавсия этилмайди. Эфедранинг қўлланилишидаги камчилиги қон шакарининг кўпайиши деб аташ мумкин. Эфедра заҳарли ўсимлик бўлиб, ундан дори воситалари кучли таъсирга эга, шунинг учун улар фақат шифокор билан маслаҳатлашганидан кейин қўлланилиши мумкин.
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган