Elettaria cardamomum (L.) Maton

Кимёвий таркиби

Семена кардамона содержат 3—8 % эфирного масла, в состав которого входит жирное масло, а также терпинеол, терпинилацетат, цинеол, белок, цинк. Витамины: В1, В2, В3. Кичик қоқила уруғларида 3-8% эфир мойи мавжуд бўлиб, унга ёғли мойи, шунингдек, терпинеол, терпинилацетат, цинеол, оқсил, рух киради. Витаминлар: В1, В2, В3.

Ишлатиладиган қисми

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Яқин Шарқ ва Ҳиндистонда уни қаҳва ва чойга қўшиш одатий ҳолдир (бадавий қаҳва ва масала чойи деб аталади). Шу билан бирга, кичик қоқила ва кофе доналари кўпинча бирга майдаланади. Бошқа зираворлар билан аралашганда, қоқила, одатда, уларнинг таъмини бузади.
Ўрта асрларда юқоридаги моддалари мавжудлиги сабабли, қоқила меъда ширасининг секрециясини рағбатлантириш, ошқозон мушакларини мустаҳкамлаш, шунингдек, ҳаво ҳайдовчи ва афродизиак (потенцияни ошириш) сифатида буюрилган. Шарқ табобатида қоқила танадан балғамни олиб ташлашга ёрдам беради, шунинг учун у астма, бронхит, шамоллаш ва йўтални даволашда ишлатилади. Анъанавий тиббиёт тарафдорларининг таъкидлашича, қоқила ошқозон-ичак трактини тозалайди, у овқат ҳазм қилишни яхшилашга мўлжалланган кўплаб йиғмалар таркибига киритилган. У оғиз бўшлиғини ва нафас олишни тозалаш учун ишлатилади, чунки у патоген флорани самарали равишда зарарсизлантиради.

Рецептлар

Энг машҳур ва оддий рецепти – бу илиқ сут билан майдаланган зираворлар аралашмаси. Бу бронхит, сил, астма, ҳазмсизлик, заҳарланиш, метаболизм ёмонлашганда, тананинг умумий ҳолсизлигида ёрдам беради. 2 ош қошиқ зиравор кукунини олиниб, уни 400 мл иситилган сутда эритилади. Дори кунига бир неча марта 3-4 ош қошиқдан ичилади. Шамоллашни даволаш учун кучли восита сифатида майдаланган қоқила, юлдузчали бадьян, қуритилган занжабил ва қалампирмунчоқ аралашмасидан чой тайёрлаш таклиф этилади. Шунингдек, ичимлик ортиқча овқатни ҳазм бўлишига, вазн йўқотишга ва ичакни тозалашни яхшилашга ёрдам беради. Транспортда чайқалтириш касаллиги пайтида оғзга бир нечта хушбўй уруғларни солиб, секин чайнаш тавсия этилади. Ушбу усул кўнгил айнишини тезда йўқ қилади ва ҳатто қусишни тўхтатади, чайқалтириш касаллигининг бошқа аломатларини енгиллаштиради. Қоқилани чайнаш кариеснинг олдини олади, оғиз бўшлиғидаги ёқимсиз ҳиддан халос қилади, милкдан қон кетишини йўқотади. Агар қоқила уруғи ва долчин таёқчаларидан тенг қисмларда олиб, дамлама тайёрланади, ундан фарингит, тонзиллит, эрталаб овознинг хириллаши ва томоқ қуришида оғиз бўшлиғини чайиш мумкин. Асаб тизимининг заифлашуви ва асабийлашишда ҳар куни бир қошиқ асал ва 4-6 дона хушбўй уруғни истеъмол қилиш керак. Худди шу восита кўриш кескинлигини оширади. Нафас олиш йўлларини шилимшиқдан тозалаш учун рецепт мавжуд: қаттиқ нокдан уруғлар жойлашган ўрта висм олиб ташланди, майдаланган қоқила ва жўка асал аралашмаси билан тўлдирилади, шундан сўнг у пиширилади. Бундай нокни эрталаб оч қоринга истеъмол қилиш керак.

Бошқа хусусиятлари

Озуқабоп, эфир-мойли: парфюмерияда ишлатилади.

Манба

1.Мурдахаев Ю. Восточный базар: лекарства и пряности. – New-York: Slowo-Word, 2001. – 373 c. 2. https://tselitelstvo.livejournal.com/1107.html

Эслатма

Импорт қилинади, бозорларда сотилади.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган