Cydonia oblonga Mill.

Кимёвий таркиби

Уруғларда шилимшиқ (20% гача), гликозид амигдалин (0,53%), крахмал, танинлар, эмульсин ферменти, ёғли мой (8,15%) миристин ва изолеин кислоталарнинг глицеридлари мавжуд.
Етук меваларида шакар (фруктоза, шу жумладан, 10,85% гача — 6,27% гача)[4], танинлар (0,66%), протопектинлар (4,7%), эфир мойи ва органик кислоталар (1,22% олма, лимон, вино) бўлади. Мева пўстида энанто-этил ва пелларгон-этил эфирлари топилган бўлиб, улар меваларга ўзига хос ҳид беради. Мева шарбатида олма кислотаси (тахминан 3,5%), шакар ва қатрон мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Мевалари, уруғлари ва барглари

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Беҳи ёрдамида тайёрланган доривор препаратлар тикловчи, сийдик ҳайдовчи, бириктирувчи, ярага қарши ва антибактериал таъсирга эга. Янги узилган мевалар холеретик ва диуретик сифатида ишлатилади. Кайнатма шаклидаги беҳи уруғлари тиббий амалиётда бошқа доривор моддаларнинг маҳаллий қўзғаш хусусияти таъсирини камайтириш ва уларнинг сўрилишини секинлаштириш учун ўраб олувчи восита сифатида ишлатилади. Уруғлар ич юмшатувчи, балғам кўчирувчи ва юмшатувчи хусусиятларга эга.

Рецептлар

Янги узилган мевалар ва беҳи шарбати: сафро ҳайдовчи, сийдик ҳайдовчи ва овқат ҳазм қилиш бузилишлари – қусиш, диареяда ошқозон воситаси ҳисобланади. Таркибида темир миқдори юқори бўлганлиги сабабли шарбат анемия учун ҳам фойдалидир, асал ва олма сиркаси билан биргаликда иштаҳани қўзғатади. С витаминининг рекорд миқдори туфайли шарбат қон томирларининг саломатлиги учун жуда фойдали. Бириктирувчи хусусиятларга эга бўлган шарбат, шунингдек, тўғри ичакдаги ёриқларда ҳўл бинтлар ва компресслар шаклида ишлатилади. Беҳи уруғлари ва баргларидан қайнатма тайёрлаш:
барглар ва уруғларни тенг миқдорда аралаштирилади. Тайёрланган аралашманинг бир ош қошиғига 200 г қайноқ сув солинади ва секин оловда беш дақиқа давомида қайнатиб олинади. Совутилгандан сўнг, сизиб олинади ва таъбга кўра асал қўшилади. Ҳар овқатдан олдин бир ош қошиқдан ичилади. Бундай қайнатма йўтал, бронхит, ларингитда фойдали, шунингдек, буйрак касаллигида сийдик ҳайдовчи таъсир кўрсатади. Беҳи гуллари ва баргларининг дамламаси: бир ош қошиқ қуритилган гуллар ёки баргларга ярим литр қайноқ сув солинади ва бир соат тиндирилади. Кунига уч марта ярим стакандан ичилади Бундай дамлама бронхит, пневмония ва бронхиал астмада рўй берадиган кучли йўтални тинчлантиради. Терапевтик таъсир 2-5 кунлик фойдаланишдан кейин содир бўлади: нафас олиш осонроқ, йўтал юмшайди, балғамни кўчиши осонлашади. Беҳи мева пюреси:
беҳи ва ошқовоқ бўлакларини ҳар хил идишларда оз миқдорда сувда қайнатиб олинади, тенг миқдорда аралаштирилади ва блендерда майдаланади. Кейин тўғралган ёнғоқ, қуритилган ўрик ва хоҳишга кўра бир чимдим ванилин қўшилади. Олинган аралашмани аралаштирилади, қолипларга солиб, музлатичга қўйилади. Ушбу пюре иммунитетни ошириш ва юрак мушакларини кучайтириш учун ҳамма учун фойдалидир. Беҳи уруғининг дамламаси: 10 г қуритилган уруғга 100 мл илиқ сув солинади ва вақти-вақти билан силкитиб, шиллиқ масса олинмагунча кутилади. Уруғларни эзмаслик керак, акс ҳолда ичидаги заҳарли гликозид амигдалин эритма ичига ўтади. Олинган дамлама гастроэнтерит, спазмли колит, метеоризм, шунингдек, бронхит ва ларингитда ажойиб юмшатувчи ва ўраб олувчи воситадир. Уни кунига уч марта бир ош қошиқдан ичиш керак. Примочкалар шаклида уруғларнинг дамламаси конъюнктивит, куйиш ва терининг қичишишида, чайиш шаклида – томоқ оғриғи учун ишлатилиши мумкин.
Ёғли, тешикли юз терисини тозалаш учун беҳи шарбати лосьони: тухум оқини уриб, бир ёки икки томчи камфора спирти, одеколон ва шарбат билан аралаштирилади. Эрталаб ва кечқурун юз териси артилади. Бу процедурадан сўнг тери янги ва майин бўлади.

Бошқа хусусиятлари

Шилимшиқлари тўқимачилик саноатида матоларга ялтироқлик бериш учун ишлатилади. Асал-ширали, техник ва манзарали. Озуқабоп.

Манба

1.Атлас лекарственных растений СССР / Гл. ред. акад. Н. В. Цицин. – М.: Медгиз, 1962. – С. 11. – 702 с. 2.https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%B2%D0%B0 3.https://ok.ru/garden.ideas/topic/63235832179658

Эслатма

Маълумот киритилмаган

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган