Cuminum cyminum L.
Кимёвий таркиби
Уруғларида 4% гача эфир мойлари ва тахминан 20% ёғли мойлар, 16% гача камеди, шунингдек, С, Э, К, Б витаминлари, фосфор, магний, темир, рух, мис ва кальций мавжуд. Эфир мойида лимонен, гераниол, камфен, 1,8 цинеол топилган, аммо асосий улуш кумин алдегидига тўғри келади.
Ишлатиладиган қисми
уруғлариФойдаланиш учун кўрсатмалар
Дориворлик хусусиятлари унинг бой витамини ва минераллар таркиби ҳамда уруғлардаги эфир мойининг мавжудлиги билан боғлиқ. Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, кумин альдегиди микробларга қарши ва тери замбуруғларига қарши таъсирга эга ва ичак касалликлари ва стафилакокк бактериялари билан курашишга қодир. Зира овқат ҳазм қилишни яхшилашга, иштаҳани ва меъда ширасининг секрециясини оширишга қодир, ел ҳайдашини яхшилайди Зираворлардан мунтазам фойдаланиш ошқозон-ичак касалликлари, юрак-қон томир ва асаб тизимига, кўриш қобилиятига фойдали таъсир кўрсатади. Зира қайнатмалари ва дамламалари диарея, ошқозонда газ йиғилганда, санчиқларида ва оғирлашгандаги (метеоризм, диспепсия) ҳолатларида ёрдам беради. Уларни ошқозон ва сийдик пуфагидаги тошлар, бронхит ва йўтал, бош оғриғи ва уйқусизликда қабул қилиш тавсия этилади. Рим зираси билан лосонлар дерматит, нейродерматит, йирингли яралар, кўкаришлар учун тавсия этилади. Ҳомиладорлик пайтида токсикозда зирани чайнаш ва эмизиш пайтида сутни кўпайтириш учун (лактация) қайнатмаларидан ичиш тавсия этилади. Уруғлари вазн йўқотиш учун чойлар таркибига қўшилади, чунки зираворлар яхши ҳазм бўлишига, танага токсинлардан халос бўлишга ёрдам беради.
Рецептлар
Зира буйраклар фаолиятини яхшилайди. Зирадан тайёрланган қуюқ ичимлик (1 стакан сувга 2 чой қошиқ солиб дамланади) ични юмшатади ва сийдик ҳайдашда яхши таъсирга эга. Агар зира, арпабодиён ва кашнич тенг нисбатда аралаштирилиб дамланса, дамламанинг самарадорлиги кўпроқ бўлади. Зира организмдан токсинлар ва ошқозондаги ҳазм қилинмаган озиқ-овқат қолдиқларини чиқариб ташлайди. Шифобахш чой: 1 чой қошиқдан зира, арпабодиён ва кашнич уруғларидан 2 стакан қайноқ сувга солиб шифобахш чой дамланади, бу овқат ҳазм қилиш, қувват ва кўтарилиш учун жуда яхши. Уруғидан чой тайёрлаш: 1 чой қошиқ зира уруғини 1 стакан қайнатилган сувга солиб дамланади. Бу дамлама чой кўнгил айниши, қорин дам бўлиши ва қайт қилишни даволайди (айниқса, ҳомиладорликнинг биринчи даврида аёлларда). Зира, шунингдек, шакарга тенг бўлиб, кукун сифатида истеъмол қилинади (ёш эмизикли оналарда сутни кўпайтириш учун). Қандай қилиб, бу мақсадлар учун сув ёки сутда зира уруғининг қайнатмасидан фойдаланиб ва кунига 3 марта олиш мумкин. Зирани зайтун мойи билан бирга аралаштириб суртилса, талоқ шишини эритади. Зира яраларни даволайди, бунинг учун у тўғридан-тўғри яранинг ўзига жойлаштирилади. Педиатрияда у болалардаги қорин дам бўлишини даволаш учун ишлатилади. Мия фаолиятини яхшилайди, кўриш қобилиятини мустаҳкамлаш ва тиклашга ёрдам беради. Хотирани яхшилаш учун 1 чой қошиқ зира 1 ош қошиқ асал билан аралаштирилади.
Бошқа хусусиятлари
Озуқабоп, эфир мойли.
Манба
1..Дадабаева О. Дикорастущие лекарственные растения флоры Таджикистана//Худжанд:»Рахим Джалил»- 1996,- 586 с. 2. https://lektrava.ru/encyclopedia/zira/ 3.https://edaplus.info/produce/cyminum.html
Эслатма
Маълумот киритилмаган
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган