Camellia sinensis (L.) Kuntze

Кимёвий таркиби

Баргларида 9-36% танинлар, улардан 26% гача эрийдиган ва 10% гача эримайдиган хиллари, қатронлар, темир ва марганецни ўз ичига олган нуклеопротеинлар мавжуд. Эрийдиган танинлар таркибига галлокатехингаллат, L-эпиатехингаллат, L-эпигаллокатехин, L-галлокатехингаллат ва L-эпикатехин, эркин галлик кислотаси ва бошқа моддалар киради. Алкалоидлар баргларда ҳам учрайди: кофеин (1,5-3,5 %), теофиллин, теобромин, ксантин, аденин, гипоксантин, параксантин, метилксантин, изатин ва бошқа органик асослар бор. Флавоноидлардан: кемпферол, 3-рамногликозид кемпферол, кверцетин, кверцитрин, изокверцитрин, рутин ва бошқалар мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Чой ишлаб чиқариш чиқиндилари кофеин ва теофиллин алкалоидларини олиш учун хом ашё сифатида ишлатилади. Кофеин муҳим дори ҳисобланади. У марказий асаб тизимига қўзғатувчи ва қувват берувчи таъсир кўрсатади, ақлий ва жисмоний фаолликни яхшилайди, сийдик ҳайдовчи ва мигрен учун воситадир. Теофиллин коронар қон айланишини яхшиловчи, келиб чиқиши юрак ва буйракка боғлиқ қон айланишининг бузилишида сийдик ҳайдовчи восита сифатида ишлатилади. Чой алкалоидлари бир қатор дориларга киритилган (эуфиллин, диуретин ва б.) коронар етишмовчилик, гипертония, бронхиал астма, стенокардия, келиб чиқиши юракка боғлиқ шишлар ва бошқаларда ишлатилади. Ҳозирги вақтда кофеин асосан синтетик усулда олинади. Бундан ташқари, Р-витамини фаоллиги бўлган катехинлар мажмуаси эски чой барглари ва чой чангидан олинади, улар қон томирларининг ўтказувчанлиги бузилганда ва мўртлиги ошганда, геморрагик диатез, кўз тўр пардасига қон қуйилганда, радиация терапияси, гипертензия ва бошқаларда ишлатилади. Кофеин ва танинлар мавжудлиги сабабли чой ичимлиги ва ажратилган кофеин алкалоиди заҳарлар, гиёҳванд моддалар ва спиртли ичимликлар билан заҳарланганда заҳарга қарши восита сифатида ишлатилади.

Рецептлар

Сamellia sinensis чойи липид метаболизмини фаоллаштиради, холестерин миқдорини камайтиради ва қон томирларини кучли ва эластик қилади. Қариш жараёнида кечикиши кузатилади. Чойнинг шифобахш хусусиятлари: овқат ҳазм қилиш тизимини яхшилаш; ҳужайралардан токсинларни чиқариб ташлаш; гипертензияга қарши; атеросклероз эҳтимолини камайтириш; ошқозон-ичак трактини даволаш учун; диареяга қарши; тиш эмалининг шикастланишининг олдини олиш учун; овқатдан заҳарланишда самарали. Гипертензияда чойнинг баъзи навлари ишлатилади. Қора ёки яшил чойнинг кучли дамламаси билан кўзларни яллиғланишда ювилади.

Бошқа хусусиятлари

Озуқабоп, пазандачиликда, косметологияда ишлатилади. Техник, эфир-мойли ўсимлик.

Манба

1.Блинова К. Ф. и др. Ботанико-фармакогностический словарь : Справ. пособие / Под ред. К. Ф. Блиновой, Г. П. Яковлева. – М.: Высш. шк., 1990. – С. 255. – ISBN 5-06-000085-0. 2.https://ss-p.ru/remont/kameliya-kitaiskaya-opisanie-i-virashchivaniie.html

Эслатма

Импорт қилинади.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган