Artemisia absinthium L.

Кимёвий таркиби

Аччиқ эрмон барглари ва ўтларида эфир мойи (0,12 дан 2% гача) мавжуд. Таркибига қуйидагилар киради: туйил спирти, углеводородлар (туйон, пинен, кадинен, фелландрен, бизаболен, g-кариофиллен, y-сепинен), моноциклик католактонлар (кетопеланолид А, кетопеланолид В, оксипеланолид). Бундан ташқари, эрмон таркибида флавоноидлар, танинлар, лигнанлар, органик кислоталар, каротин, аскорбин кислотаси мавжуд. Эрмон ўти таркибидаги аччиқ лактонлар, абсинтин ва анабсинтин моддаларининг яллиғланишга қарши ва микробларга қарши хусусиятлари мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Ўсимликнинг ер устки қисми (барглари ва гуллаган қисми)

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Аччиқ эрмон препаратлари иштаҳани очиш ва овқат ҳазм қилиш органларининг фаолиятини яхшилаш учун аччиқ восита сифатида ишлатилади. Ошқозон ости бези ва ўт йўлларининг сурункали касалликлари билан оғриган беморларда сафро ҳайдовчи чой сифатида қўлланилганда оғриқ, диспептик аломатлар камаяди ёки бутунлай йўқолади, қабзият яхшиланади. Ошқозон-ичак йўлидаги касалликларида эрмон ўсимлининг аччиқ таъми сафро ҳайдаш хусусиятларга эга доривор ўтлар билан биргаликда ишлатиш уларнинг самарадорлигини сезиларли даражада оширади.

Рецептлар

2 ош қошиқ ўтлар сирланган идишга солинади, 1 стакан иссиқ сув қуйиб, қопқоғи ёпилади ва қайнатилган сувда (сув ҳаммомида) 15 дақиқа давомида иситилади. Кейин у 45 дақиқа давомида совутилади, сизилади ва қолган масса сиқиб чиқарилади. Тайёрланган дамлама 200 мл бошланғич ҳажмига қайнатилган сув билан аралаштирилади. Дамлама 2 кундан ортиқ бўлмаган салқин жойда сақланади.
Эрмон ўсимлиги ошқозон касалликларида томчилар ҳамда ошқозон таблеткалар ва иштаҳа очувчи, сафро ҳайдовчи йиғма чой препаратларнинг бир қисми.

Бошқа хусусиятлари

Эрмон экстракти абцент (шувоқ ва бошқа ўтлардан дистиллаш йўли билан олинган спиртли тиндирма) тайёрлаш учун ишлатилади. Эрмон – вермутнинг асосий таркибий қисмларидан бири, шунингдек, баъзи спиртли тиндирмаларни ҳам.
Эрмон баъзан овқатларга зиравор сифатида ишлатилади, айниқса ёғли овқатларда. Кўп одамлар унинг аччиқ ҳиди ва таъмини яхши кўрадилар, уни қовурилган гўштли овқатлар тайёрлашда зиравор сифатида ишлатилади. Эрмон ҳашоратлар ва куяларга қарши курашда инсектицид сифатида ишлатилади. Ўсимликнинг ҳиди кийим-кечак куяси, чумолилар, бургалар, суваракларни йўқотади. Асаларичилар эрмонннинг бу хусусиятдан ариларни ўғирлаш ва асалариларнинг юқумли касаллиги – нозематоз билан курашиш учун фойдаланадилар.
Сигирлар ва қўйлар яхши ейди. Кичик дозаларда у иштаҳани оширади ва овқат ҳазм қилишни яхшилайди, сезиларли миқдорда ундан сут ва сариёғга ёқимсиз ҳид ва таъм киради. Ўсимликнинг ер устки қисмидан матоларни яшил рангнинг турли хил тусларига бўяш мумкин. Манзарали боғ ўсимлиги сифатида етиштирилади ҳамда ажойиб барглари бўлган бир қанча навлари етиштирилган.

Манба

1. Дадабаева О. Дикорастущие лекарственные растения флоры Таджикистана// Худжанд: «Рахим Джалил» – 1996, – 586 с. 2.Сахобиддинов С.С. Дикорастущие лекарственные растения Средней Азии. Ташкент: Госиздат УзССР -1948, -216 с. 3.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с. 4.https://planta-medica.uz/artemisia-absinthium-l-polyn-gorkaya/

Эслатма

Маълумот киритилмаган

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган