Armoracia rusticana G.Gaertn., B.Mey. & Scherb.

Кимёвий таркиби

Ер қалампир ўсимлик илдизларида жуда кўп минерал тузлар (калий, кальций, магний, темир, мис, фосфор, олтингугурт ва бошқалар) мавжуд. Ферментациядан кейин илдизлардаги эфир мойининг миқдори 0,05% ни ташкил қилади, унинг асосий компоненти аллилгорик (хантал) мойидир. Бундан ташқари, эфир мойида фенилетил ва фенилпропилгорик хантал ёғлари мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Ер қалампири ўсимлиги илдиз шарбати антибактериал хусусиятларга эга, гриппда, оғиз бўшлиғида ва томоқ оғриғида, тонзиллит, тиш оғриғида чайиш учун ишлатилади, яллиғланиш ва йирингли оқинди касаллигида қулоқларга қўйилади. Янги ўсимлик шарбати ва унинг сувли суюлтирилиши ошқозонда хлорид кислотанинг чиқарилишини кучайтиради ва паст кислота гастритни даволашда самарали бўлади (ўсимликдан овқат ҳазм қилиш йўллари, жигар ва буйракларнинг яллиғланиш касалликларида фойдаланиш хавфлидир). Тажрибада ўсимликдан тайёрланган дамламаси дизентерияни, жигар касалликлари ва лямблиоз, шунингдек, гипертензияни даволашда ижобий таъсир кўрсатган. Ўсимликнинг барча қисмларида С витаминнинг юқори миқдори туфайли ўсимлик вирусли гепатитни даволашда қўшимча восита сифатида ишлатилади. Илдизининг арча мевалари билан пивода пиширилганни истисқо (водянка) касаллигини даволашда ишлатилади. Халқ табобатида ер қалампири ўсимлиги иштаҳани ошириш, овқат ҳазм қилиш йўлларидаги фаолиятини яхшилаш, шиш, буйрак, сийдик пуфаги ва жигар касалликлари учун, юқори нафас йўлларининг яллиғланишида балғам кўчирувчи восита сифатида қўлланилган. Ўсимлик илдизидан тайёрланган дамлама қичишиш қон кетиш тенденцияси, жисмоний ва руҳий чарчоқ, безгак касалликларини даволашда ичкаридан ишлатилган ва тайёрланган суюқ бўтқасини эса ташқи томондан компресс шаклида чалғитувчи восита сифатида (ханталдан бироз заифроқ) ташқи томондан радикулит, подагра, ревматизм, шунингдек, сиятикани ва йирингли яраларни даволаш учун ишлатилган.

Рецептлар

Шамоллашда ер қалампир ўсимлиги илдизи: ўсимлик оғир гипотермиядан кейин шамоллашнинг олдини олишга ёрдам беради: янги илдиздан бир бўлак тайёрлаб, уни икки бўлак пахта матосига тақсимланади ва оёқ товонларига компресс сифатида қўлланилади. Устидан иссиқ пайпоқ кийиш ёки шунчаки бандаж компрессларини боғлаш мумкин. Қайноқликни сезгунича ушлаб туриш тавсия этилади. Ер қалампирини майдаланганда, ушбу жараёнда ажралиб чиққан моддалардан нафас олинади. Шамоллаганда лимонли ер қалампири ўсимлигини шарбати: 50 мл янги ер қалампири шарбати (тайёрланган бўтқадан сиқиб олинади), ва 3 та лимондан олинган шарбатларни аралаштирилади, ҳар соатда 1 чой қошиқдан ичилади (сув билан ичилмайди!). Соғайгунча даволаниш керак сметана билан майдаланган ўсимлик бўтқасини мунтазам равишда ҳар соатда 1 ош қошиқ овқатланишдан олдин истеъмол қилиш фойдалидир. Бу атеросклерознинг олдини олиш учун самарали воситадир, бундан ташқари, ўсимлик тананинг умумий мустаҳкамланишига ва яхшиланишига ёрдам беради. Стенокардияда асал билан ер қалампири: асал билан ўсимлик аралашмаси ишлатилади: 1 чой қошиқ тўғралган янги ўсимлик олиб асал яхшилаб аралаштирилади, нонушта қилишдан 1 соат олдин сув билан истеъмол қилинади. Бир ой давомида такрорланади; 10 кунлик танаффусдан кейин яна бир курс ўтказилиши мумкин. Буни йилига 2 марта – баҳор ва куз ойларида қилиш керак.

Бошқа хусусиятлари

Озуқабоп. Косметологияда ер қалампиридан тайёрланган дамламаси юздаги сепкил, доғлар ва қуёшдан қорайганни кетказади.

Манба

1.https://7dach.ru/zdorovie/MarinaGerasimenko/hren-derevenskiy—znakomyy-neznakomec-poleznye-svoystva-i-protivopokazaniya-242280.html 2.https://onco.rehab/publikacii/stati/poleznye-materialy/khren-pomogaet-borotsya-s-respiratornymi-zabolevaniyami-imp-i-rakom/

Эслатма

Ножўя таъсирлари: қон босимининг ошиши ва ташқи фойдаланишда терини қичишиш хусусияти ёки ҳатто куйдириши мумкин. Кўзларга шарбат тушиши хавфли. Зираворлар ёки дори тайёрлашда эҳтиёт бўлиш тавсия этилади.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган