Allium sativum L.

Кимёвий таркиби

Бош пиёзда 8-14% қанд (фруктоза, сахароза, малтоза, инулин полисахарид), оқсиллар (1,5-2%), витаминлар (аскорбин кислота), флавоноид кверсетин, ферментлар, сапонинлар, калий, фосфор, темирнинг минерал тузлари ва бошқалар ҳамда фитонцидлар мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Тиббиётда саримсоқ пиёзларидан тайёрланган препаратлар саримсоқни тиндирмаси ва спиртли экстракти қўлланилади – бу ошқозон-ичак трактининг моторик ва секреторлик функцияларини кучайтиради, бу нормал ичак флорасининг ривожланишига ҳисса қўшади, тананинг шамоллашига ва юқумли касалликларга чидамлилигини оширади, тананинг иммунитетини ошириш воситаси бўлиб хизмат қилади, шунингдек, саримсоқ компонентлари фагоцитлар, Т-лимфоцитлар, макрофаглар ва ҳужумкор ҳужайралар фаоллигини ошириши билан боғлиқ. Саримсоқ ичакларда чириш ва ачиш жараёнларини олдини олганлиги сабабли истеъмол қилиш учун буюрилади (ичак атонияси ва колитда).
Шунинг учун саримсоқ озиқ-овқат қўшимчаси сифатида овқатдан заҳарланганда самарали фойда беради. Яраларни даволайди ва дезинфекция қилади. Саримсоқ препаратларининг иммуностимулятор ва саратонга қарши таъсири тахмин қилинади. Саримсоқ таркибида кўп миқдорда аллицин мавжуд. Аллициннинг парчаланиш маҳсулоти бўлган сульфеник кислоталар эркин радикаллар билан реакцияга киришади. Бу флавоноидларга эга бўлган яшил чой ёки узумдан фарқли саримсоқнинг антиоксидант хусусиятларини намоён этади.

Рецептлар

Саримсоқ тиндирмаси учун рецепт: ароқ ёки спирт билан саримсоқ аралаштирилади. Саримсоқ тиндирмасини тайёрлаш учун 300 грамм саримсоқ керак бўлади. Саримсоқ тозаланади, майда тўғралган саримсоқга 250 гр этил спирти ёки 1 шиша ароқ қуйилади. Саримсоқ тиндирмаси камида 21 кун давомида қоронғи, илиқ ва қуруқ жойда сақланади, шишадаги суюқликни кунига 2 марта (эрталаб ва кечқурун) аралаштирилади. Саримсоқ тиндирмасини қоғоз фильтри ёки қалин мато орқали фильтрланади. Ой тақвимига кўра, янги ой чиққанида тиндирмани тайёрлаш керак ва уни тўлин ойда тугатилади, чунки тўлин ой ўсимликлардан фойдали компонентларни олиш жараёнини кучайтиради. Саримсоқ тиндирмасидан фойдаланиш жадвали қуйидагича (овқатланишдан олдин ичилади): кунлик томчилар сони (овқатланишдан олдин ичилади), Нонушта Тушлик Кечки овқат 1 1 2 3 2 4 5 6 3 7 8 9 4 10 11 12 5 13 14 15 6 15 14 13 7 12 11 10 8 9 8 7 9 6 5 4 10 3 2 1 11 25 25 25. Тиндирмани ича бошлагандан сўнг 11 кун ўтиб, 25 томчидан тиндирма тугамагунча қабул қилинади. Имкон қадар 50 грамм совуқ сут билан ичиш тавсия этилади. Саримсоқ терапиясининг ушбу курси даволаш, танани тозалаш ва метаболик жараёнларни фаоллаштириш учун мўлжалланган, шунинг учун саримсоқ тиндирмаси халқ орасида ёшлик эликсири деб аталади. Оғриқли бўғимларга суртиш: майдаланган саримсоқни ароқ ва олма сиркаси билан аралаштириб (7-8 дона катта саримсоқни тозаланг, майдалаб, 100 мл юқори сифатли ароқ ва 0,5 л олма сиркаси қўшинг, яхшилаб аралаштиринг ва маҳкамланг) тайёрланади. Вақти-вақти билан силкитиб, салқин қоронғи жойда 3 ҳафта сақланади. Олинган композиция артрит, артроз ва таянч-ҳаракат тизимининг бошқа касалликлари билан касалланган бўғимларга суртилади. Атеросклерозга қарши асал билан саримсоқ шарбати: 0,5 ош қошиқ саримсоқ шарбати ва асални аралаштирилади. Аралашмани 1 ой давомида кунига 3 марта овқатдан ярим соат олдин ичилади, кейин 10 кунлик танаффусдан сўнг яна такрорланади. Даволаниш курси бир неча маротаба такрорланади. Атеросклероз учун саримсоқ тиндирмаси: 0,5 литрли шишани тўғралган тозаланган саримсоқ билан тўлдирилади. Ароқни ёки спирт солинади, 12 кун давомида хона ҳароратида қоронғи жойда сақланади, мунтазам аралаштириб турилади. Атеросклероз ва унинг олдини олиш учун овқатдан 15 дақиқа олдин кунига 3 маҳал, 1 чой қошиқ сувга тиндирмадан 5 томчидан томизиб қабул қилинади.

Бошқа хусусиятлари

Қимматли озуқабоп ўсимлик

Манба

1.Анисимова О. Аптечка от природы: чеснок // Российские аптеки : журнал. 2007. -№ 22.
2.Беляков К. В. Чеснок. Объективно об эффективности // Consilium medicum : журнал / Под ред. проф. П. В. Морозова. 2006. – Т. 4, № 5.
3.Рак И. В. Мифы Древнего Египта. – СПб.: Петро-РИФ, 1993. – 270 с. ISBN 5-85388-013-6.
4. Голан Л., Виноградова Н. Каталог трав // Лекарственные растения. Современная Materia Medica. Справочник. – AND Group, Inc, 2009. – С. 204. ISBN 978-1-4116-8088-3. 5.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с.
6.Wei-Cheng You et al. Allium Vegetables and Reduced Risk of Stomach Cancer (англ.) // JNCI Journal of National Cancer Institute. – 1988. – P. 162-164. doi:10.1093/jnci/81.2.162.
7. Steinmetz K. A. et al. Vegetables, Fruit, and Colon Cancer in the lowa Women’s Health Study (англ.) // American Journal of Epidemiology. – Oxford University Press, 1994. – Vol. 139 (1) 8. https://good-tips.pro/index.php/health/how-to-treat-the-disease-with-garlic 9.https://7dach.ru/zdorovie/MarusyaRusya/narodnye-recepty-s-chesnokom-ot-raznyh-bolezney-125948.html

Эслатма

Саримсоқ шарбати кучли воситадир, шунинг учун тавсия этилган дозани ва даволаниш муддатини оширманг. Дозани ошириб юбориш ошқозон шиллиқ қаватининг тирнаш хусусияти, шунингдек, вазоспазм ва юракнинг бузилишига олиб келиши мумкин. Ушбу препаратни ошқозон ширасининг юқори кислотаси, панкреатит, буйракларнинг ўткир яллиғланиш касалликлари, эпилепция билан ошқозон ва ўн икки бармоқли ичакнинг гастрит ва ошқозон ярасида қўлланилмайди. Ҳомиладорлик даврида саримсоқ ва унинг препаратларидан фойдаланиш шифокор билан маслаҳатлашиб истеъмол қилинади.

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган