Acanthophyllum gypsophiloides Regel

Acanthophyllum gypsophiloides Regel

Умумий маълумот

ОиласиCaryophyllaceae.
Илмий номи

Acanthophyllum gypsophiloides Regel

Ўзбекча номи Етмак, бех
Русча номи Колючелистник качимовидный

Кимёвий таркиби

Илдизлари таркибида 10-30% тритерпен сапонинлари мавжуд бўлиб, улардан гипсогенин гликозидлари, акантофиллазид В ва акантофиллазид С ажратилади. Ўсимликнинг ер устки қисмларида кўплаб сапонинлар ҳам мавжуд.

Ишлатиладиган қисми

Илдизлари

Фойдаланиш учун кўрсатмалар

Халқ табобатида илдизидан тайёрланган дамламаси бронхит ва бошқа нафас йўллари касалликлари учун балғам кўчирувчи, холеретик, диуретик, ич юмшатувчи восита сифатида қабул қилинади. Ўсимлик илдизлари совун каби кўпирганлиги учун одатда «совун илдизи» деб аталади. Баъзида илдизлар чой сифатида дамлаб ошқозон-ичак, тери касалликлари (пиодермия, экзема, чипқон ва тангачали темиратки), таносил касалликлари, талоқ, жигар, буйрак касалликлари, моддалар алмашинуви бузилганда ичилади. Ўсимликнинг ер усти қисмларидан тайёрланган дамламаси ич юмшатувчи ва балғам кўчирувчи восита сифатида ишлатилади.

Рецептлар

1 чой қошиқ майдаланган ўсимлик илдизи қайнатилиб, совутилган 1 стакан сув билан 8-10 соат давомида дамланади ва кун давомида ичилади. Илдизлари чой сифатида ичилади ва ошқозон-ичак, тери касалликлари (пиодермия, экзема, чипқон ва тангачали темиратки), таносил касалликлари, талоқ, жигар, буйрак касалликлари ва моддалар алмашинуви бузилганда даволаш учун ичилади.

Бошқа хусусиятлари

Ўсимлик илдизи техник хом-ашё сифатида ишлатилади. Хомашёси ялтироқлик ва эмульцияланувчи сифат беради. Тўқимачиликда ранг берувчи ва озиқ-овқатда ичимликлар саноатида ишлатилади. Энг муҳими, оддий ишқорли совунни ишлатиш мумкин бўлмаган матолар, яъни ипак ва жунни оқартириш ва ювиш учун фойдаланилади.
Унинг нейтрал реакцияси, айниқса матоларни бўяш жараёнида фойдалидир. Парфюмерияда шампунлар ишлаб чиқаришда ишлатилади. Озиқ-овқат ва ўсимлик илдизи вино ишлаб чиқаришда ҳамда ҳолва тайёрлашда ишлатилади.

Манба

1.Дадабаева О. Дикорастущие лекарственные растения флоры Таджикистана//Худжанд: «Рахим Джалил»- 1996,- 586 с. 2.Сахобиддинов С.С. Дикорастущие лекарственные растения Средней Азии. Ташкент: Госиздат УзССР -1948, -216 с. 3.Хожиматов O.K. Лекарственные растения Узбекистана (свойства, применение и рациональное использование) // Ташкент: «Маънавият» – 2021, – 328 с. 4.https://horosho-zhivem.ru/koljuchelistnik-turkestanskij-mylnyj-koren/ 5.https://planta-medica.uz/allochrusa-gypsophiloides-regel-schischk-kolyuchelistnik-kachimovidnyj/

Эслатма

Қизил китобга киритилган

Тадқиқот давомида олинган маълумотлар

Маълумот киритилмаган

error: Ma'lumotlar himoyalangan!