Acanthophyllum gypsophiloides Regel
Кимёвий таркиби
Илдизлари таркибида 10-30% тритерпен сапонинлари мавжуд бўлиб, улардан гипсогенин гликозидлари, акантофиллазид В ва акантофиллазид С ажратилади. Ўсимликнинг ер устки қисмларида кўплаб сапонинлар ҳам мавжуд.
Ишлатиладиган қисми
ИлдизлариФойдаланиш учун кўрсатмалар
Халқ табобатида илдизидан тайёрланган дамламаси бронхит ва бошқа нафас йўллари касалликлари учун балғам кўчирувчи, холеретик, диуретик, ич юмшатувчи восита сифатида қабул қилинади. Ўсимлик илдизлари совун каби кўпирганлиги учун одатда «совун илдизи» деб аталади. Баъзида илдизлар чой сифатида дамлаб ошқозон-ичак, тери касалликлари (пиодермия, экзема, чипқон ва тангачали темиратки), таносил касалликлари, талоқ, жигар, буйрак касалликлари, моддалар алмашинуви бузилганда ичилади. Ўсимликнинг ер усти қисмларидан тайёрланган дамламаси ич юмшатувчи ва балғам кўчирувчи восита сифатида ишлатилади.
Рецептлар
1 чой қошиқ майдаланган ўсимлик илдизи қайнатилиб, совутилган 1 стакан сув билан 8-10 соат давомида дамланади ва кун давомида ичилади. Илдизлари чой сифатида ичилади ва ошқозон-ичак, тери касалликлари (пиодермия, экзема, чипқон ва тангачали темиратки), таносил касалликлари, талоқ, жигар, буйрак касалликлари ва моддалар алмашинуви бузилганда даволаш учун ичилади.
Бошқа хусусиятлари
Ўсимлик илдизи техник хом-ашё сифатида ишлатилади. Хомашёси ялтироқлик ва эмульцияланувчи сифат беради. Тўқимачиликда ранг берувчи ва озиқ-овқатда ичимликлар саноатида ишлатилади. Энг муҳими, оддий ишқорли совунни ишлатиш мумкин бўлмаган матолар, яъни ипак ва жунни оқартириш ва ювиш учун фойдаланилади.
Унинг нейтрал реакцияси, айниқса матоларни бўяш жараёнида фойдалидир. Парфюмерияда шампунлар ишлаб чиқаришда ишлатилади. Озиқ-овқат ва ўсимлик илдизи вино ишлаб чиқаришда ҳамда ҳолва тайёрлашда ишлатилади.
Манба
Эслатма
Қизил китобга киритилган
Тадқиқот давомида олинган маълумотлар
Маълумот киритилмаган